Yabancı Yatırımlar Mevzuatına göre bir yabancı yatırımcı ya tek başına şirket kurar  ya da yerli bir ortak (kamu veya özel sektör) ile şirket kurarak faaliyet gösterebilir.  Bir yabancı yatırımcının tek başına sahip olduğu her bir proje için minimum sermaye nakdi  ve/veya ayni 200.000.-ABD Dolarıdır. Yabancı yatırımın,  basım, iş yönetimi ve danışmanlık, proje hazırlanması, muhase ve denetim, mimarlık ve mühendislik hizmetleri alanlarında yapılması halinde proje başına minimum sermayenin ayni ve/veya nakdi 100.000.- ABD Doları olması gerekmektir.  Bir yabancı yatırımcının yerli ortakla kurduğu ortaklıkta proje başına minimum sermaye  ayni ve/veya nakdi 150.000-. ABD Dolarıdır. Eğer yabancı yatırımcı üretiminin en az %75’ini ihraç ederse veya  elde ettiği kar ile kar payını tekrar yatırıma dönüştürürse, bu yabancı yatırımcı için  sermaye şartı aranmamaktadır. 2013 yılı sonunda yapılan yeni düzenlemeyle, yabancı yatırımcının getirmesi gereken minimum sermaye tutarının tamamının nakit olarak getirilmesi hükmebağlanmıştır. Önceki uygulamada sermayenin önemli bir kısmını ayni sermaye (makine,ekipman) olarak getirebilmekteydi. Üye ülkelerde yatırım yapan şirketlerin ticari olmayan risklerine karşı garanti veren Çok Taraflı Yatırım Garanti Ajasına (MIGA),  Devletler ve Diğer Devletlerin Vatandaşları Arasında Yatırım  Anlaşmazlıklarının Çözümü için Uluslararası Merkeze (ICSID)  ve  Dünya Fikri Mülkiyet Organizasyonuna üye olan Etiyopya   yabancı yatırımları garanti etmek ve korumakla  yükümlüdür . Etiyopya ayrıca Türkiye de dahil çok sayıda ülke ile karşılıklı olarak  yatırımların karşılıklı teşviki ve korunması  ile çifte vergilendirmenin önlenmesi  anlaşmalarını imzalamış bulunmaktadır.

 

Yabancı Yatırımlar Mevzuatında Yatırımcılara sağlanan teşvikleri aşağıdaki şekilde özetleyebiliriz.

 

a)Yatırımcıların ithal ettiği makine ve ekipmanlar ile inşaat malzemeleri gibi  tüm sermaye mallarının, ithal edilen sermaye mallarının değerinin %15 ine kadar yedek parçanın %100  gümrük ve diğer vergilerden muaf olması,

 

b)Ucuz arsa temini,

 

c)Yatırım tutarının %70 ine kadar düşük faizli  (%7-%14 arası, ortalama %10.5) ve uzun vadeli kredi sağlanması,

 

d)Yeni bir imalat, tarıma dayalı sanayiler ve zirai üretim konularında faaliyet gösteren yatırımcıların, yatırım yapılan bölgeye, ihracat miktarına ve yatırım konusuna bağlı olarak  2 yıldan  7 yıla kadar gelir vergisinden muaf tutulması,

 

e)Vergiden muaf tutuldukları  dönemde zarar eden işletmelerin, muafiyet döneminin bittiği tarihten itibaren tanınan muafiyet döneminin yarısı kadar bir süre için zararlarını ileriye taşımalarına imkan tanınması,

 

f)İhraç edilen tüm malların satış ve tüketim vergilerinden muaf tutulması,

 

g)Aşağıda belirtilen  sermayenin ait olduğu ülkeye döviz olarak geri gönderilmesi  ile havalelerin döviz olarak  gerçekleştirilmesi bir yabancı yatırımcıya garanti edilir.  

 

-Bir yatırımdan elde edilen karlar ve kar payları,

-Dış kredi geri ödemeleri,

-Yatırımcının çalıştırdığı yabancı işçilere ödenen ücret ve diğer ödemeler,

-Yatırımcıya ödenen tazminatlar,

-Yerli bir ortaklıktaki kısmi sahipliğin veya payın devrinden veya satışından elde edilen gelirler,

-Bir işletmenin tasfiyesinden veya satışından elde edilen gelirler,

 

Bir yabancı yatırımcının* Devlete, Etyopya vatandaşlarına ve diğer yerli yatırımcılara ayrılmış bulunan alanlar dışındaki bütün alanlarda yatırım yapmasına izin verilmektedir.

 

DEVLET TEKELİNDE OLAN YATIRIM ALANLARI

 

• Ulusal şebeke sistemiyle elektrik enerjisinin tedariki ve aktarımı

• Posta hizmetleri (kurye servisi hariç)

• 20 yolcunun üzerinde kapasitesi olan uçaklarla yapılan iç hava taşımacılığı

 

YERLİ YATIRIMCILAR İÇİN AYRILMIŞ YATIRIM ALANLARI

a-) Etyopya uyruklu olsun olmasın yerli yatırımcılara** tahsis edilmiş yatırım alanları:

 

• Parakende ticaret ve komisyonculuk

• Toptan ticaret (petrol ve yan ürünlerinin tedariki ile yabancı yatırımcıların lokal olarak ürettikleri malların toptancılığı hariç)

• İthalat (LPG, bitumen ve Bakanlar Kurulu’nun onayına istinaden ihraç ürünleri için kullanılan girdiler hariç olmak üzere)

• İşlenmemiş kahve, chat, yağlı tohum, bakliyat, piyasadan satın alınmış deri veya canlı koyun, yatırımcı tarafından yetiştirilmemiş olan keçi ve sığır ihracatı

• 1. sınıf olarak belirtilenler dışındaki inşaat şirketleri

• Derilerin tabaka (kabuk) düzeyine kadar tabaklanması

• Yıldızı olmayan oteller, moteller, pansiyonlar, çayhaneler, kahvehaneler, barlar, gece kulüpleri, uluslararası ve uzmanlaşmış (specialized) restoranlar dışındaki restoranlar

• Seyahat acentaları, ticaret komisyon acentaları, bilet satış servisleri

• Araba kiralama ve taksi ulaşım servisleri

• Ticari karayolu ve ülke içi su ulaştırma hizmetleri

• İç piyasa için fırın ve pasta mamulleri

• Öğütme Değirmenleri

• Berber dükkanları, güzellik salonları, demirci atölyelerinin tedariki ve terzilik hizmetleri (giysi fabrikaları hariç)

• Bina bakım ve onarımı, taşıt araçlarının bakımı

• Bıçkı kesimhaneler ve kereste yapan ürünler

• Gümrük komisyon hizmetleri

• Müzeler, tiyatrolar ve sinema salonu işletmeleri

• Matbaacılık

 

b-) Etyopya vatandaşlarına ayrılmış yatırım alanları:

 

• Bankacılık ve sigortacılık

• Seyahat ve gemi acenta servisleri

• Radyo ve televizyon yayıncılığı

• 20 yolcuya kadar kapasitesi olan uçakları kullanan hava ulaşım hizmetleri

 

 

 

Yabancı Yatırımcı*: Etyopya’ya yabancı sermaye getirmiş olan yabancılar veya yabancıların sahip olduğu teşebbüsler

 

Yerli Yatırımcı**: Etyopya’da yatırımı olan ve Etyopya’da sürekli ikamet eden Etyopya’lı veya yabancılar (Kamu işletmeleri  ve Etyopya doğumlu yabancılar dahil)

Kaynak: www.musavirlikler.gov.tr